COVID-19 aşılarına eşit ve hakça erişim…

Yazar                                      Dilek Aslan (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Editör                                     Levent Akın (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Yayınlanma tarihi                  16.2.2022

Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) ile mücadele çok yönlü sürmektedir. Bu konuda önemli araçlardan birisi güvenli ve etkili aşılara erişimdir. Güvenli ve etkili aşılara erişimin eşit ve hakça olması pandemi mücadelesinde kritik bir öneme sahiptir. COVID-19 pandemisinde aşıların üretildiğini görmek çok önemli ve cesaret verici gelişmelerdir. Hastalıktan korunmanın yanı sıra, aşı olmak aynı zamanda ağır vakaları ve hastalık nedeniyle ölümleri de önlemektedir. Aşı olarak kendimizi koruyacağımız gibi başkalarının sağlığını da koruyacağımızı unutmamalıyız.

Güvenli ve etkili aşı seçeneklerinin varlığına rağmen aşıların küresel düzeyde eşit ve hakkaniyet temelli erişiminde sorunlar bulunmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün, aşılarla ilgili değerlendirmeleri ve çalışmaları https://extranet.who.int/pqweb/sites/default/files/documents/Status_COVID_VAX_23Dec2021.pdf sayfasından izlenebilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü, aşıya küresel düzeyde belli bir erişim yüzdesine erişilmediğinde pandemi ile mücadelenin başarısız olacağını ifade etmektedir. Dolayısıyla, aşının varlığı tek başına pandemi mücadelesi için yeterli olmamaktadır. Dolayısıyla;

1. Kişisel olarak (özel bir sağlık engeli yok ise) aşı olmalı,
2. Aşıların bütün dünya ülkeleri ve toplumları için erişilebilir olmalı…

Bunlara ek olarak; hepimiz; kurallarına uygun bir şekilde maske takmaya, hijyen kuralarına uymaya, iç mekanları yeterli ve düzenli aralıklarla havalandırmaya, fiziksel mesafeyi korumaya ve kalabalıklardan kaçınmaya devam etmeliyiz.

Aşı ile ilgili eşit ve hakça erişim konusunda belirtilenler farmakolojik olmayan önlemler için de gereklidir. Bir başka ifadeyle, ihtiyacı olan ülkelere dayanışma içerisinde aşıların yanı sıra non-farmakolojik önlemlerde kullanılan malzeme temini de önemlidir.

Sonuç olarak; herkes için aşı, herkes için koruyucu önlemler, herkes için tedavi…

Anahtar sözcükler: COVID-19, aşı, eşitlik, hakkaniyet

Kaynak

1. [İnternet] https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-vaccines

Erişim:16.2.2022.

2. [İnternet] https://extranet.who.int/pqweb/sites/default/files/documents/Status_COVID_VAX_23Dec2021.pdf Erişim:16.2.2022.