Yazar: Neslihan Yukarıkır (Uzm. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2018 yılı mezunu)

Editör: Dilek Aslan (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Yayınlanma Tarihi: 20.05.2019 
Gözden Geçirilme Tarihi: 18.05.2019

Aşı nedir?

Aşı; kişinin belirli bir hastalığa karşı bağışıklık oluşturmasını sağlamak amacıyla bağışıklık sistemini uyararak kişiyi o hastalıktan koruyan biyolojik bir üründür. Aşılar genellikle iğne enjeksiyonları yoluyla uygulanır. Aşılar ağız veya burun yoluyla da kişiye verilebilir.

Aşı uygulanmasına aşılama denir.

Bağışıklama nedir?

Bağışıklama; kişinin aşılama yoluyla bir hastalığa karşı korunma sürecidir.

Neden aşı olunmalıdır?

Aşıların bulunmasıyla kişilerin bağışıklık sistemlerinde bazı bulaşıcı hastalıklara karşı dirençleri gelişmiştir. Aşı ile önlenebilir hastalıklar tehlikeli olabilir, bu hastalıklar sakatlık ya da ölümle de sonuçlanabilir. Aşılar, çocuğunuzun ve sizin hastalığa karşı bağışıklığını güvenli bir şekilde geliştirmelerine yardımcı olmak için vücudun doğal savunma sistemleriyle ortak çalışarak enfeksiyona yakalanma riskini azaltır.

Bakteriler veya virüsler gibi mikroplar vücudu girdiğinde, vücudumuzdaki hücrelere ve organlara saldırır ve çoğalırlar. Bu istila enfeksiyon olarak adlandırılır. Vücudumuzda bağışıklık sistemi enfeksiyonla savaşmak zorundadır. Enfeksiyonla savaştıktan sonra, vücudun gelecekte bu hastalığı tanımasına ve savaşmasına yardımcı olan bir grup hücre vardır. Bu hücrelerden bazıları "antikor" denen koruyucu madde üretir, bir kısmı ise vücuda giren ve çoğalan mikropları doğrudan yok eder.

Aşılar, bir enfeksiyonu taklit ederek bağışıklık geliştirmeye yardımcı olur, ancak bu "taklit" enfeksiyon hastalığa neden olmaz. Bunun yerine, bağışıklık sisteminin gerçek bir enfeksiyon oluştuğunda aynı tepkiyi geliştirmesine neden olur, böylece vücut gelecekte aşıyla önlenebilir hastalığı tanıyabilir ve savaşabilir. Bazen, bir aşı yapıldıktan sonra, taklit enfeksiyon ateş gibi küçük belirtilere neden olabilir. Bu gibi küçük belirtiler normaldir ve vücut bağışıklığını geliştiriyor demektir. Bağışıklama sayesinde dünyada her yıl 2-3 milyon ölüm önlenmektedir.

Yararlanılan kaynaklar

1. https://www.who.int/topics/vaccines/en/ Erişim 18.5.2019.
2. https://www.who.int/topics/immunization/en/ Erişim 18.5.2019.
3. https://asi.saglik.gov.tr/genel-bilgiler/34-a%C5%9F%C4%B1-nedir.html Erişim:18.5.2019.