Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Aşı ve Bağışıklama

Yazar: Dilek Aslan (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Editör: Levent Akın (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Yayınlanma Tarihi: 07.09.2019
Gözden Geçirilme Tarihi: 07.09.2019

Kızamık, Kabakulak ve Kızamıkçık aşısı olunmadığı zaman her üç hastalığın görülme olasılığı artar (1).

Kızamık; ateş, döküntü, öksürük, vb. Belirtilerle seyreder. İstenmeyen etkileri arasında kulak iltihapları, ishal, zatürre, beyin hasarı ve ölüm yer alır (1).

Kabakulak; ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, iştah kaybı, tükürük bezlerinde şişlik ile seyreder. İstenmeyen etkiler arasında testis ya da yumurtalıkların şişmesi, sağırlık, beyinde iltihaplanma ve/veya beyni ve omuriliği kaplayan dokuda iltihap (ensefalit / menenjit) ve nadiren ölüm sayılabilir (1).

Kızamıkçık; ateş, boğaz ağrısı, döküntü, baş ağrısı ve kırmızı, kaşıntılı gözlere neden olur. Gebelik döneminde kızamıkçık düşükle ya da ciddi doğum kusurları ile doğabilir (1).

Her üç hastalıktan korunmak için güvenli olan Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık (KKK) aşısı olmak gerekmektedir (1).

Aşı uygulanan bir kişide, aşı sonrası ortaya çıkan, bilinen aşı yan etkisi ya da aşıya bağlı olduğu düşünülen herhangi bir istenmeyen tıbbi olay Aşı Sonrası İstenmeyen Etki (ASİE) olarak tanımlanmaktadır (2).

KKK aşısını olanların çoğunluğu herhangi bir ciddi yan etki ile karşılaşmazlar. KKK aşısına bağlı sık görülen yan etkiler aşağıda yer almaktadır (1):

Aşı yapılan yerde ağrı
Ateş
Hafif döküntü
Aşının genellikle kızamıkçık bileşenine bağlı geçici eklem ağrısı, sertlik (daha çok kadınlarda)

KKK aşısına bağlı ateşli nöbet geçirme riski oldukça düşüktür. Bu durum nadir görülür ve ateşli nöbetlerin bebeğin yaşının büyümesi ile artması nedeniyle bebeklerin en kısa zamanda aşılanması önerilmektedir (1).

Bazı bireylerde yanaklarda veya boyunda şişlik görülebilir. KKK aşısı nadiren geçici olarak kanın pıhtılaşmasına neden olan hücrelerinde (trombosit) düşmeye neden olabiilir ve bu durum genellikle tedaviye gereksinim olmadan kaybolabilir (1).

Çok nadir de olsa KKK aşısı ciddi alerjik reaksiyon geliştirebilir. Neomisin ya da aşının herhangi bir bileşenine alerjisi olan kişilerin aşıyı yaptırmaması gerekir (1).

Yararlanılan kaynaklar

Measles, Mumps, and Rubella (MMR) Vaccine Safety [Internet] https://www.cdc.gov/vaccinesafety/vaccines/mmr-vaccine.html Erişim:7.9.2019.
Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi [Internet] https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/1117,gbpgenelge2008pdf.pdf. Erişim:7.9.2019.