Yazar Dilek Aslan (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Editör Levent Akın (Prof. Dr., HÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı)

Yazılma tarihi 24.03.2020
Son güncellenme tarihi 26.03.2020
Yayınlanma tarihi 26.03.2020

1. Yaşlı kimdir?

Farklı tanımları olmakla birlikte, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yaşlılığı 65 yaş ve üzeri grup olarak tanımlamaktadır. Yaş kategorisi fonksiyonel kapasite üzerinden yapılmıştır. Yaşlılık yaşamın en birikimli, deneyimlerin en fazla olduğu dönemdir. Fonksiyonellik aşağıdaki kriterler üzerinden değerlendirilir:

1. 1. Temel kişisel gereksinimlerin karşılanması
   2. Öğrenme ve karar verme
   3. Hareketlilik
   4. İlişkileri kurabilme ve sürdürebilme
   5. Topluma katkı sunabilme

2. COVID-19 için 65 yaş ve üzeri riskleri artmakta mıdır?

Evet. Aralık 2019 döneminde COVID-19 seyri ile ilgili dünya kamuoyuna yansıyan deneyimler yaşlı bireylerin ve bulaşıcı olmayan ciddi bir hastalığı olanların hastalık meydana geldiğinde daha ciddi etkileri olduğunu ortaya koymaktadır.

3. COVID-19 ile ilgili kimler risk altındadır?

1. 65 yaş ve üzeri kişiler

2. Bakımevinde kalanlar

3. Uzun süreli bakıma ihtiyacı içinde olanlar

4. Aşağıdaki durumlardan birisine sahip olanlar

   1. Kronik bir akciğer hastalığı olanlar

   2. Hafiften ciddi bir duruma kadar değişen astımı olanlar

   3. Ciddi bir kalp rahatsızlığı olan hastalar 

5. 4. Bağışıklık sistemi zayıf olan hastalar

      1. Kanser tedavisi görenler (kemoterapi, radyoterapi alanlar)

      2. Kemik iliği ya da organ translpantasyonu olanlar

      3. Kontrol edilmeyen HIV/AIDS hastaları

      4. Uzun süreli kortizon tedavisi alanlar

      5. Bağışıklık sistemini zayıflatan diğer durumları olanlar

   5. Özellikle kontrol altında olmayan aşağıdaki hastalıkları olanlar

      1. Şeker hastalığı

      2. Böbrek yetmezliği

      3. Karaciğer yetmezliği

   6. Beden Kütle İndeksi (BKİ)[1] değeri 40’ın üzerinde olan morbid obez (şişman) olan kişiler

6. Sigara içenlerde hastalık daha ağır seyretmektedir.

4. Yaşlılara yönelik hangi öneriler önceliklidir?

1. 1. Evden dışarı çıkmamak

   2. En az 20 saniye akan suyun altında sabun ile sık sık elleri yıkamak (sabun bulunmadığı durumlarda alkol bazlı bir solusyon da kullanılabilir)

   3. Sosyal mesafeyi gözetmek (en az bir metre mesafeyi korumak)

   4. Herkesin dokunduğu yüzeyleri sık sık temizlemek ve dezenfekte etmek

   5. Toplu taşıma sistemlerini kullanamamak

   6. COVID-19 ile ilgili soru ya da kaygıların olması durumunda sağlık sistemi içinde yönlendirildiğiniz telefon hattını arayrak danışmak

5. COVID-19 ile aşı var mıdır?

Bugün için hayır. Bütün dünyada bu konuda çalışmalar sürmektedir.